آمالگام دندانی – ترکیب + انواع + هزینه ها در سال 1404

آمالگام دندانی یکی از پرکاربردترین و قدیمی ترین مواد ترمیمی در دندانپزشکی است که با وجود پیشرفت های تکنولوژیک، هنوز هم در بسیاری از کلینیک ها و مطب های حرفه ای به کار می رود. این ماده ترکیبی از چند فلز است که به دلیل دوام، استحکام و قیمت اقتصادی، جایگاه خود را در میان دندانپزشکان حفظ کرده است. در شرایطی که بسیاری از مراکز درمانی به دلیل بهینه سازی هزینه ها از تجهیزات دندانپزشکی دست دوم بهره می برند، استفاده از آمالگام به عنوان یک انتخاب منطقی و مقرون به صرفه اهمیت بیشتری می یابد. در این مقاله، نگاهی علمی و کاربردی به آمالگام خواهیم داشت.

فهرست تصاویر

آمالگام چیست 1 نمای نزدیک از پرشدگی آمالگام در دندان عقب

آمالگام چیست 2 ابزارهای مورد استفاده برای نصب آمالگام

آمالگام چیست 3 مقایسه تصویری بین آمالگام و کامپوزیت

آمالگام دندانی چیست و چطور عمل می کند؟

آمالگام آلیاژی از جیوه، نقره، قلع و مس است که پس از ترکیب، خمیری نرم را تشکیل می دهد. این خمیر در حفره دندان قرار گرفته و در طول چند دقیقه سخت می شود. پس از واکنش شیمیایی، ساختاری پایدار درون دندان شکل می گیرد که می تواند فشارهای بالا را به خوبی تحمل کند. سال ها تجربه عملی و مطالعات دانشگاهی نشان می دهند که دوام آمالگام در دندان های خلفی بیشتر از بسیاری از مواد ترمیمی مدرن است. در مطب هایی که از تجهیزات دندانپزشکی کارکرده استفاده می کنند، استفاده از آمالگام همچنان رایج است.

آمالگام چیست 1 نمای نزدیک از پرشدگی آمالگام در دندان عقب

مواد تشکیل دهنده آمالگام دندانی

ترکیب آمالگام دندانی شامل حدود ۵۰٪ جیوه، ۲۵ تا ۳۵٪ نقره، و مقادیری از قلع و مس است. فلزات کمکی مانند پالادیوم و روی نیز در برخی ترکیبات وجود دارند تا ویژگی هایی مانند مقاومت به خوردگی و افزایش طول عمر ماده را تقویت کنند. هر یک از این عناصر نقش مستقلی در استحکام، چسبندگی، فرم پذیری و دوام نهایی ترمیم ایفا می کنند. نسبت دقیق این ترکیبات، زمان گیرش، میزان تراکم و عملکرد ترمیمی آمالگام را تعیین می کند.

انواع آمالگام دندانی موجود در بازار

آمالگام ها در دو نوع اصلی تولید می شوند. نوع سنتی که حاوی فاز گاما ۲ است، بیشتر مستعد خوردگی بوده و امروزه کاربرد کمتری دارد. نوع دوم، آمالگام های مدرن یا High Copper، با حذف این فاز طراحی شده اند که در نتیجه، دوام و مقاومت بالاتری دارند. این ترکیب ها امروزه رایج تر هستند و توسط بیشتر دندانپزشکان استفاده می شوند. همچنین نوع کروی آمالگام نیز وجود دارد که با ذرات گرد طراحی شده و برای ترمیم هایی که نیاز به زمان گیرش کمتر و آزادسازی جیوه پایین تر دارند، بسیار مناسب است.

آمالگام چیست 2 ابزارهای مورد استفاده برای نصب آمالگام

آیا آمالگام دندانی برای سلامت بدن ایمن است؟

ایمنی آمالگام موضوعی مهم در دندانپزشکی است. سازمان هایی مانند ADA (انجمن دندانپزشکی آمریکا) و WHO (سازمان بهداشت جهانی) تأکید دارند که استفاده از آمالگام در عموم بیماران ایمن است. جیوه موجود در آمالگام پس از واکنش شیمیایی به صورت پایدار درمی آید و بخار خطرناکی آزاد نمی کند. در شرایط استاندارد، این ماده هیچ آسیبی به بدن وارد نمی کند. با این حال، در بیماران باردار، شیرده یا افراد حساس به فلزات سنگین، توصیه می شود از موادی مانند کامپوزیت یا سرامیک استفاده شود تا خطرات احتمالی به صفر برسد.

آیا آمالگام دندانی سرطان زاست؟

یکی از بحث برانگیزترین موضوعات درباره آمالگام دندانی، احتمال ارتباط آن با بیماری های جدی مانند سرطان است. شایعات زیادی پیرامون سمی بودن جیوه موجود در آمالگام وجود دارد، اما مطالعات علمی متعددی تاکنون هیچ رابطه مستقیمی بین استفاده از آمالگام و افزایش ریسک سرطان نشان نداده اند. انجمن های علمی بزرگ دنیا از جمله سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و انجمن دندانپزشکی اروپا بارها تأکید کرده اند که آمالگام در شرایط استفاده استاندارد و برای افراد سالم، هیچ خطری برای سلامت عمومی ندارد. با این حال، همیشه توصیه می شود در بیماران خاص، روش درمانی مناسب تر و ایمن تر انتخاب شود.

مزایای آمالگام برای پر کردن دندان

دوام بالای آمالگام و مقاومت در برابر فشارهای جویدن آن را به گزینه ای قابل اعتماد تبدیل می کند. نصب سریع، حساسیت پایین به رطوبت و اقتصادی بودن آن باعث شده همچنان در مطب هایی که از اجزای تجهیزات دندانپزشکی استوک استفاده می کنند، یکی از مواد اصلی و پرکاربرد باشد. آمالگام با توجه به خواص مکانیکی بالای خود، در دندان های آسیاب که فشار زیادی تحمل می کنند، عملکرد بسیار خوبی دارد و به دلیل سرعت در اجرا، گزینه مناسبی برای بیماران پرریسک یا کودکان محسوب می شود.

تفاوت آمالگام دندانی سفید و سیاه

اصطلاح «آمالگام سفید» اغلب به اشتباه توسط بیماران به کار می رود. در واقع، آمالگام همیشه نقره ای یا خاکستری رنگ است و نسخه سفید آن وجود ندارد. ماده ای که به جای آمالگام سفید تصور می شود، در واقع کامپوزیت همرنگ دندان است. این دو ماده کاملاً متفاوتند و هر یک کاربرد خاص خود را دارند. آمالگام بیشتر برای دندان های عقب که در معرض دید نیستند استفاده می شود، در حالی که کامپوزیت برای دندان های جلو با نیاز زیبایی بالا مناسب است.

آمالگام چیست 3 مقایسه تصویری بین آمالگام و کامپوزیت

ترمیم دندان با کامپوزیت بهتر است یا آمالگام دندانی؟

انتخاب بین این دو ماده به شرایط دندان، موقعیت قرارگیری، بودجه بیمار و اهداف درمانی بستگی دارد. آمالگام معمولاً برای دندان های پشتی که فشار زیادی را تحمل می کنند مناسب تر است. کامپوزیت اما ظاهر طبیعی تر و زیبایی بیشتری دارد، ولی دوام آن در حد آمالگام نیست. اگرچه در برخی مطب های مدرن کامپوزیت جایگزین آمالگام شده، ولی هنوز آمالگام در بسیاری از درمان های کاربردی انتخاب اول دندانپزشکان است؛ خصوصاً در بیمارانی که اولویت با ماندگاری و صرفه اقتصادی است.

قیمت پر کردن دندان با آمالگام دندانی در سال 1404

هزینه پر کردن دندان با آمالگام بسته به نوع خدمات و مکان متفاوت است. این قیمت بسته به عوامل مختلفی تغییر میکند: موقعیت دندان (فک بالا یا پایین)، میزان تخریب، تعداد سطوح درگیر، مهارت دندانپزشک و برند آمالگام مورد استفاده. همچنین تعرفه در کلینیک های خصوصی معمولاً بیشتر از مطب های دولتی یا دانشکده های دندانپزشکی است. اگرچه آمالگام از نظر هزینه نسبت به کامپوزیت اقتصادی تر است، ولی همچنان کیفیت بالایی را ارائه می دهد.

نتیجه گیری

آمالگام دندانی به عنوان یکی از بادوام ترین و پرکاربردترین مواد پرکننده دندان، جایگاه خاصی در دندانپزشکی دارد. از ترکیب دقیق فلزات گرفته تا مقاومت بالا در برابر سایش و هزینه معقول، همه چیز در این ماده برای استفاده عملی و طولانی مدت آماده است. اگرچه کامپوزیت و سایر مواد جدید مزایایی دارند، ولی آمالگام به ویژه در درمان های عقبی و بیمارانی که بودجه محدودتری دارند، همچنان انتخاب اول بسیاری از متخصصان است.

سوالات متداول

۱. آیا پر کردن با آمالگام درد دارد؟
خیر، این درمان با بی حسی موضعی انجام می شود و دردناک نیست.

۲. آیا آمالگام را بعداً می توان با کامپوزیت جایگزین کرد؟
بله، اگر دندان نیاز به ترمیم مجدد یا زیبایی بیشتری داشته باشد، امکان جایگزینی وجود دارد.

۳. آمالگام برای کودکان مناسب است؟
در بسیاری موارد بله، به ویژه برای دندان های شیری یا پشتی. البته در برخی کشورها محدودیت هایی برای استفاده در سنین پایین وجود دارد.