چگونگی نگهداری از اتوکلاو
اتوکلاوها دستگاهی هستند که به دلیل اجزا و سیستم های چندگانه، به نظارت و نگهداری پیشگیرانه مستمر نیاز دارد. تاکید این قسمت روی نگهداری معمول است که توسط کاربران انجام میشود. به منظور نگهداری و سرویس کامل باید از دستورالعمل های توضیح داده شده درکتابچه های راهنما پیروی کنید. (تجهیزات دندانپزشکی دست دوم)
چک کردن روزانه
قبل از آغاز فرآیندهای استریلیزاسیون، مواد ذیل باید چک شوند.
- به منظور ثبت مراحل چرخه استرلیزاسیون، یک برگه جدید روی دستگاه ثبت قرار بدهید.
- مطمئن شوید قلم ثبت چرخه یا چاپگر اتوکلاو، جوهر و کاغذ دارد.
- اطمینان حاصل کنید که دریچه های آب سرد، هوای فشرده و بخار باز میباشد.
- سوئیچی که سبب گرم شدن محافظ بیرونی اتوکلاو می شود، را فعال کنید. بعد از فعال کردن این کنترل، بخار یمتواند به محافظ بیرونی اتاقک استریلیزاسیون وارد ود. وقتی بخار به اتاقک استریلیزاسیون وارد شد، فرآیند گرم شدن آغاز میگردد. برای جلوگیری از اتلاف گرما در اتوکلاو تا زمانی که بارگذاری به منظور استریلیزاسیون بسته نگهدارید.
- اطمینان حاصل کنید که فشار از لوله تامین بخار حداقل 5/2 بار است.
- شرایط فشارسنج ها و دماسنج ها را آزمایش کنید.
- اطمینان حاصل کنید که هیچ کدام از سیستم های اتوکلاو نشت نمیکنند.
بخش جلوی اتوکلاو، کنترل ها، اندیکاتورها و دستگیره ها را با پارچه مرطوب تمیز کنید.
بررسی هفتگی اتوکلاو
- فیلتر آبگذر اتاقک استریلیزاسیون را تمیز کنید. آنچه داخل آن است را خارج کنید.
- داخل اتاقک استریلیزاسیون را با استفاده از مواد پاک کننده بدون کلر تمیز کنید. طبقه های مورد استفاده برای قرار دادن سبدها را نیز نظافت کنید.
- اگر محلول های کلردار را استریل می کنید با محلول اسیدی تمیز کنید، چون کلر باعث خوردگی قسمت های استیل ضد زنگ می شود. سپس با مقادیر زیاد آب شستشو دهید.
- سطوح خارجی مقاوم به زنگ زدگی را با محلول پاک کننده ملایم تمیز کنید. می توان از حلالی مثل کلراید اتیلن استفاده کرد. از تماس آن با سطوح دارای روکش رنگ یا پلاستیک خودداری کنید.
- در اتوکلاوهایی که در آنها دستی باز می شوند، اطمینان حاصل کنید که این مکانیسم ها به خوبی تنظیم شده و عمل می کنند.
- آب ژنراتور بخار را خالی کنید (اگر دستگاه ژنراتور دارد). برای این کار، دریچه قرار گرفته روی بخش پایینی ژنراتور را برای خارج کردن محتویات آن باز کنید. به طور معمول این کار در پایان فعالیت های هفتگی انجام می شود. از توصیه های سازنده تبعیت نمایید.
- هرگز از سیم یا اسکاچ، برای تمیز کردن داخل اتاقک استریلیزاسیون استفاده نکنید.
- عملکرد مناسب دستگاه را با استفاده از اندیکاتورهای بیولوژی یا شیمیایی بررسی کنید. برای بررسی درجه حرارت، از نوارهای شیمیایی بررسی دما و زمان که به این منظور طراحی شدند، استفاده کنید.
بررسی سه ماهه اتوکلاو
- اطمینان حاصل کنید که عملکرد فشارسنج ها مطابق با شرایط مورد انتظار است.
- برای تصدیق عملکرد خوب دریچه های ایمنی آنها را دستی فعال کنید. برای حرکت دادن اهرم فعال سازی که معمولا در قسمت بالای دریچه قرار دارد، از پیچ گوشتی بزرگ استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که صورت و بدن کاربر در مسیر بخار نیست. هرگاه دریچه فعال شد، از عدم نشت بخار مطمئن شوید. در صورت وجود هرگونه نشتی، دریچه باید دوباره فعال و به خوبی درزگیری شود.
هشدار: اگر نشتی بخار برطرف نشود، درزها و اتصالات را به سرعت خراب خواهد کرد و کل سیستم دریچه های ایمنی باید جایگزین شود.
- به واشر در روغن بزنید. از روغن و روش توصیه شده سازنده دستگاه استفاده کنید. بعضی سازندگان روش زیر را توصیه می کنند:
الف) واشر را بردارید. برای این کار، لازم است با شل کردن مکانیسم های نگهدارنده (پیچ ها و صفحه ها) آن را از شیار باز کنید.
ب) واشر و شیار را با الکل تمیز کنید تا ماده خارجی تاثیرگذار روی درز وجود نداشته باشد. سطح واشر باید صاف و تمیز باشد.
ج) از روغن توصیه شده سازنده استفاده کنید تا بدنه واشر کاملا محافظت شود. بسیاری از سازندگان اتوکلاو از روغن گرافیت (Graphite Libricant) مقاوم به دماهای بالا استفاده می کنند.
د) واشر را دوباره در جای خود بگذارید. در اتوکلاوها با اتاقک چهارگوش، نصب واشر معمولا با قرار دادن آن در میان یک طرف شیار، بقیه در مقابل دو سمت دیگر این شیار صورت می گیرد تا به خوبی در محل قرار گیرند.
در اتوکلاوها با اتاقک گرد، نصب واشر از قسمت بالاتر شروع می شود و بدون آن که به آنها فشار وارد شود به تدریج در داخل شیارها و در محل اصلی قرار می گیرند.
- مطمئن شوید که درز دریچه های ایمنی شرایط مناسبی دارند.
- سیستم قلم ثبت را با آب و الکل تمیز و حجم جوهر را جایگزین کنید. معمولا فشار با جوهر قرمز و دما با جوهر سبز ثبت می شود.
- داخل ژنراتور بخار را تمیز کنید ( برای دستگاهی که دارای این قسمت است). برای ژنراتور بخار، روش تمیز کردن شامل انجام فعالیت های ذیل است:
الف) دو شاخه دستگاه را از پریز برق بیرون بکشید.
ب) بخار را تخلیه کنید و منتظر بمانید تا دستگاه به دمای اتاق برسد.
ج) محافظ جلوی ژنراتور را بردارید.
د) انتهای الکتریکی مقاوم های حرارتی ( متغیر) را قطع کنید.
ه) پیچ های محکم کننده صفحه جلو، جایی که مقاوم های حرارتی نصب می شوند را بردارید و صفحه جلو را باز کنید.
و) واشر را بررسی و در صورت لزوم آن را جایگزین نمایید.
ز) جرم انباشته شده روی سطح مقاوم های حرارتی را پاک کنید. از مواد توصیه شده استفاده کنید (اگر آب مورد استفاده مولد بخار بهسازی کامل نشده است، سطح مقاوم ها ورقه ورقه می شود).
ح) با ترتیب معکوس دوباره قطعات دستگاه را سوار کنید.
بررسی سالانه اتوکلاو (تجهیزات دندانپزشکی دست دوم)
- همه فیلترها را تمیز کنید.
- سطح آب مخزن را بررسی و تنظیم کنید طوری که سطح آب در فاصله 20 میلی متری از حداکثر ظرفیت قرار داشته باشد.
- فشار فنر دریچه دیافراگم را تایید و تنظیم کنید.
- دریچه های ایمنی را باز، تمیز و تنظیم کنید.
- فیلتر هوا را عوض کنید.
- فرآیند استریلیزاسیون عمومی را با جزئیات فشار، دما، زمان های مورد نیاز برای کامل کردن هر مرحله از چرخه، شرایط لامپ های سیگنال و عملکرد سیستم ثبت را کنترل کنید. از اینکه دستگاه در محدوده تغییرات تعیین شده سازنده کار می کند، اطمینان حاصل نمایید.
- این برنامه ها را به روال سه ماهه انجام دهید.
ژنراتور بخار
موارد زیر بعضی نگهداری های تخصصی را شامل می شود که برای اجزا دستگاه طراحی شده و توسط تکنسین شرکت پشتیبان ارائه میشود. چون اتوکلاوها طراحی های مختلف دارند، نکته های قید شده در ذیل فقط برای مدل های معینی از دستگاه قابل اجرا است.
نگهداری دریچه های سولنوئید
- صدای تولید شده به وسیله بوبین ها (Bobbins or Solenoids) یا سولنوئید ها را بررسی کنید. وجود هر گونه صدای اضافی اعلام خطری است که نشانه بیش از حد داغ شدن سولنوئیدها در اثر عبور جریان برق غیر طبیعی است. با کاهش مقاومت (Z) مدار، جریان متناوب افزایش می یابد. زمانی که سولنوئید به طور مناسب با محافظ آهنی و بسته احاطه نشده باشد، چنین اتفاقی می افتد. در مدار آهن ربایی، وقتی سولنوئید انرزی دار می شود، گرد و خاک می تواند با جلوگیری از رسیدن محافظ به موقعیت نهایی، سبب ایجاد یک شکاف هوایی شود. قسمت بوبین و هسته اصلی آن را به دقت تمیز کنید، طوری که حرکت پیستون با جرم و کثیفی متوقف نشود.
- واشرهای فنری (O-ring) بین سولنوئید و بدنه دریچه را پس از باز کردن، تعویض کنید.
- چگونگی نصب دریچه سولنوئید را پیش از باز و جدا کردن آن مطالعه کنید. بعضی از انواع دارای علامت های مشخص نصب هستند، ولی بقیه فاقد چنین اطلاعاتی می باشند.
- وقتی دریچه سولنوئید (Solinoid Valves) را جدا می کنید، موقعیت سوراخ هایی را که در تماس با محیط کار هستند، کنترل کنید تا دوباره قادر به سوار کردن دریچه باشید.
تمیز کردن فیلتر بخار
هشدار: پیش از جدا کردن فیلتر بخار، بخار داخل سیستم را از بین ببرید.
- محافظ را بردارید.
- شبکه توری را بردارید.
- به دقت تمیز کنید.
- شبکه توری را دوباره نصب کنید.
- محافظ را دوباره در جای خود قرار دهید.